Sürdürülebilirlik, yani; kendi ihtiyaçlarımızı, gelecek nesillerin ihtiyaçlarından ödün vermeden karşılayabilmemiz. Ben de bu kısa yazıda Hollanda’daki çöp ve atık sisteminden bahsedeceğim. Ayrıştırma vb gibi konulara pek çoğumuz hâkimiz ama biraz daha fazlası da bu yazıda olacak.
Yazar: Kenan Yıldırım @gezmelerdeyim
Parayla Çöp:
En etkili kısımlardan biriyle giriş yapalım. Her çıkardığınız çöp başına, çöp kutunuzun numarası ile ücretlendiriliyorsunuz. Belediye diyor ki; kaç konteyner çıkarırsan senden o kadar alırım ya da hiç çıkarmazsan o zaman para almam. İşte bütün mesele burada başlıyor çünkü çöp atmamanız gerektiğine ve atılacaksa da minimum seviyede olması gerektiğine “ikna” oluyorsunuz.
Bireysel çöpün haricinde; hafriyat ve eski ev eşyası gibi atıklar şehrin dışında ve ayrı bir ücrete tabi olarak başka bir alanda toplanıyor. Bu yerlere belediyeden aldığınız ve konutunuza tanımlı kart ile giriyorsunuz.
Sıfıra Yakın Atık:
Sıfıra atık ne denli gerçekleşir bilinmez ama atık sistemi böyle olunca marketler de atıkları azaltmak için son kullanma tarihi yaklaşan ya da son kullanma tarihinde olan ürünleri çok uygun bir fiyata satışa çıkarıyorlar. Hal böyle olunca hem çöp çıkmıyor hem de üretilen ürün ekonomik sisteme dâhil ediliyor. Örneğin; 9 € ödeyerek alacağınız bir etin son kullanma tarihinde 0,25 € etiketle satıldığına çok kez şahit oldum.
İkinci El Piyasası:
Hollanda genelinde ikinci el piyasasının bambaşka olduğunu söyleyebilirim. Atık sistemi burayı da etkilemiş çünkü en basit bir koltuğu atmak için bile hem aracınızla kilometrelerce yol gitmek hem de bu atık için para vermek zorundasınız. Böyle olunca; koltuk çok eskimeden ilan vermeye, bedavaya ya da uygun bir fiyatla elden çıkarmaya bakıyorsunuz. Farkında olmadan ya da farkında olarak; hem insanlara yardımcı hem de ekonomiye destek oluyorsunuz.
Ayrıştıran Kazançlı:
Başlangıçta bahsettiğimiz paralı çöp kavramı ayrıştırdığınız ürünler için geçerli değil hatta bunun için gerekli poşeti ücretsiz alabiliyorsunuz. Yeter ki kağıt, plastik vb gibi dönüştürülebilir materyalleri diğer atıklardan ayırın.
Kısa kısa Hollanda’daki atık sistemini özetlemeye çalıştım. Bence en önemlisi; bu sisteme dâhil olan kişiler bir süre sonra sistemin parçası ve koruyucusu oluyorlar çünkü bugün de yarın da tasarruf edilen üretim ve enerji, korunan doğa bizim kazancımıza.
